Landgoed Ampsen

Ampsen is een kasteel, landgoed en buurtschap in de gemeente Lochem, noordelijk gelegen van het stadje Lochem, in de Nederlandse provincie Gelderland. De buurtschap heeft 280 inwoners (2009).


Geschiedenis
In het jaar 1105 wordt een 'Ulricus de Amsene' als getuige vermeld in een onechte oorkonde. Uit deze vermelding leidt men af dat er toen al een goed Ampsen moet hebben bestaan. Er waren twee goederen die Ampsen heetten: Ouden-Ampsen en Nieuwen-Ampsen. Ouden-Ampsen was een leengoed van de hertogen van Gelre en wordt als zodanig sinds 1379 in de leenregisters van het kwartier Zutphen vermeld. Het was rond die tijd al een versterkt huis, want in 1389 belooft de bezitter ervan de hertog van Gelre en diens onderzaten geen schade te doen vanuit dit huis. Nieuwen-Ampsen lag naast Ouden-Ampsen en was een allodiaal goed tot het in 1650 eveneens tot een Gelders leengoed werd gemaakt. Beide huizen Ampsen werden in de Spaanse tijd verwoest door de Spanjaarden in 1605. Gerrit Jan van Nagell heeft waarschijnlijk het huidige huis ergens in de eerste helft van de 17e eeuw laten bouwen. Aan de rechterkant van het L-vormige gebouw werd een nieuwe vleugel aangebouwd, zodat een U-vorm ontstond. De kasteelgracht rondom het huis werd gedempt. Het is echter niet bekend of hij daarvoor een geheel nieuwe plek heeft uitgezocht. Bij de plek waar eens Ouden-Ampsen stond, staat vandaag een boerderij met die naam en een deels omgracht burchteiland, maar tussen deze boerderij en het huidige kasteel staat weer een boerderij Nieuwen-Ampsen. Het kasteel en landgoed is vandaag de dag nog steeds particulier bezit.