Warnsveld Wansveld

Warnsveld is een plaats in de gemeente Zutphen in de Nederlandse provincie Gelderland. Warnsveld was tot 1 januari 2005 een zelfstandige gemeente.
Ten westen van Warnsveld ligt Zutphen, ten zuiden de Zutphense wijk Leesten, en ten noorden op circa 2 kilometer afstand Eefde.

Alhoewel er op de Warnsveldse enk al in de prehistorie werd gewoond, begint de historie van het dorp in de 9e eeuw. Op de plaats van de huidige Schekmanhof was in de 9e eeuw al een boerderij aanwezig. Op de plaats van de huidige Kremerskamp kwam daar in de 10e eeuw een boerderij bij. De boerderijen Hunnekink en Rhienderink bestonden al in de 11e eeuw en waren eigendom van het Zutphense kapittel van Sint Walburgis. En boerderij ‘t Brake was in de late middeleeuwen een Gelders leengoed met versterkt huis. Warnsveld is als dorp ontstaan door de stichting van een kerk. De Martinuskerk is waarschijnlijk al in de 10e eeuw gesticht. Een andere hypothese gaat uit van een stichting kort na 1046 toen het grafelijke gebied rond Zutphen in handen kwam van de Utrechtse bisschop. Warnsveld werd voor het eerst genoemd in schrift in 1121. De Warnsveldse kerk werd door bisschop Godebold geschonken aan het kapittel van Sint Pieter te Utrecht. Fiscaal-bestuurlijk viel Warnsveld onder de buurschap Leesten. Tot 1649 werden de belastingen (verpondingen) geheven op Warnsveldse huizen en boerderijen onder het Leestense buurschap.

In 1586, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, vond bij Warnsveld een veldslag plaats tussen een Staats leger, met daarin veel Britse eenheden, en troepen die namens de Spaanse koning vochten.

Warnsveld was lang een kerkdorp, bestaande uit een handvol herbergen, een pastorie, een oliemolen, een havezate (‘t Velde) en een handvol boerderijen op de Warnsveldse enk. In de loop van de 19e eeuw begon het dorp te groeien met vooral buitenhuizen van rijke Zutphense notabelen. Deze groei met vooral overloop vanuit Zutphen zette in de 20ste eeuw sterk door.

De gemeente Warnsveld besloeg tot laat 19e eeuw het gebied van Zutphen tot aan Lochem. Het dorp Wichmond en de buurtschappen Vierakker, Warken, Leesten en Bronsbergen maakten eertijds onderdeel uit van 'Warnsveld'.

Tegenwoordig
De gemeente Warnsveld werd in 2005 samengevoegd met de gemeente Zutphen. Het voormalige gemeentehuis is nu in gebruik als het hoofdkantoor van GGD Noord- en Oost Gelderland. Daar waar Warnsveld in de geschiedenis vooral het platteland rondom de stad Zutphen vormde, wordt Warnsveld nu vooral gezien als leef- en woongebied, uitloper van het stadsleven in Zutphen. Warnsveld kent een middelgroot winkelcentrum, genaamd Dreiumme, waarmee aan de basisbehoeften van de Warnsvelders wordt voldaan.

Getuigen van geschiedenis zijn de landhuizen op de Rijksstraatweg, waaronder Huis 't Velde en Het Jachthuis, de Martinuskerk en de straten die genoemd zijn naar voormalige boerderijen op die specifieke plaats. Een ander markant monument is de korenmolen Nooit Gedacht uit 1905.