Lievelde Leeuweld

Lievelde is een van de kerkdorpen van de Nederlandse gemeente Oost Gelre in de Achterhoek, provincie Gelderland.
Lievelde is gelegen tussen Lichtenvoorde en Groenlo. Ten oosten van de dorpskern loopt de autoweg N18 (Twenteroute) en aan de noordzijde grenst het aan de spoorlijn Zutphen - Winterswijk. Het station Lichtenvoorde-Groenlo bevindt zich in Lievelde.

Over de herkomst van de naam Lievelde bestaat geen consensus. Zo zou het 'laag, maar groot veld' betekenen (onbekende bron), maar ook wordt de betekenis 'grafheuvel in of bij hoog bos' genoemd. Oude schrijfwijzen zijn: Linelo (1364) en Lieveld (1785).

Het gebied rondom Lievelde wordt reeds geruime tijd bewoond. Al in de 7e eeuw woonden er mensen in de omgeving van Lievelde. Dit blijkt uit de vondst van onder meer een grafheuvel op de Lievelder Es (een enigszins hoger gelegen gebied tussen Lievelde en Groenlo). Het gebied werd echter mogelijk nog veel eerder bewoond, aangezien in juli 2009 nederzettingssporen in de vorm van aardewerkscherven en een intacte pot werden gevonden, die waarschijnlijk stammen uit de late bronstijd (1100-800 v. Chr.) of de ijzertijd (800 v. Chr. tot begin jaartelling).[4] Kerkelijk gezien heeft Lievelde tijdens de middeleeuwen deel uitgemaakt van het kerspel Groenlo.

Toen in 1627, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, het door de Spanjaarden bezette Groenlo werd belegerd door het Staatse leger (Beleg van Grol), bevond het hoofdkwartier van prins Frederik Hendrik zich op de Lievelder Es (vlak bij het huidige openluchtmuseum Erve Kots). Het hoofdkwartier maakte deel uit van een 16 kilometer lange insluitlinie om Groenlo, de Circumvallatielinie. De linie bestond onder andere uit schansen, redoutes en hoornwerken. Van de vier verdedigingsschansen uit die tijd bevinden zich er twee op Lievelds grondgebied: de Engelse Schans en de Franse Schans (in 2003 herontdekt op luchtfoto's). Eerstgenoemde schans, die lange tijd deel uitmaakte van een motorcross-circuit, is in 2002 in oude staat hersteld.

In 1878 werd een spoorlijn van Zutphen naar Winterswijk aangelegd. Op 24 juli van dat jaar werd het station in Lievelde (Lichtenvoorde-Groenlo) aan deze lijn geopend. De komst van een spoorverbinding betekende een belangrijke impuls voor de ontwikkeling van het dorp. Later volgden nog tramverbindingen met Groenlo (1883) en Lichtenvoorde (1908), die echter geen lang leven beschoren waren.

Dat het hebben van een spoorverbinding ook nadelige effecten kan hebben, bleek tijdens de Tweede Wereldoorlog. De spoorlijn was een doelwit voor bombardementen. Met name op 13 oktober 1944 werd hierbij het dorp zwaar getroffen, waarbij onder andere de bakkerij Reijerink vernietigd werd.

De bevolking van Lievelde is overwegend katholiek, hoewel er net als elders in Nederland ontkerkelijking plaatsvindt. De in 1954 in gebruik genomen Christus Koningkerk werd gebouwd ter vervanging van een eerste (tijdelijke) noodkerk die vlak na de Tweede Wereldoorlog werd geopend. De kerk is ontworpen door architect W.P.V. Dijkman. Ten oosten van het dorp bevindt zich het klooster 'Huize Loreto', gebouwd in 1951, voor de Paters Maristen. Sinds 2016 is het een Koptisch-orthodox klooster.